Hisse Senedi Çeşitleri
Hisse (pay) senetleri, sermaye üzerine kurulmuş şirketlere kar ve zarar ortağı olmamız sağlayan yatırım araçlarından birisidir. Ancak, piyasada sunulan hisse senetlerinin hepsi birbiri ile aynı özelliklere sahip değildir. Yatırımcısına sağladığı hak, ihraç oranları ve devir işlemleri gibi konularda, hisse senetleri farklı çeşitlere ayrılmaktadır. Hisse senedi çeşitleri için yapılacak bu ayrımda ise 5 ayrı türden söz etmemiz mümkündür. Bunlar;
- Hamiline Yazılı Hisse Senedi
- Adi ve İmtiyazlı Hisse Senedi
- Primli ve Primsiz Hisse Senedi
- Kurucu Hisse Senedi ve İntifa Hisse Senedi
- Bedelli ve Bedelsiz Hisse Senedi
Hamiline yazılı hisse senetlerinde, seneti elinde bulunduran kişiye aitlik söz konusudur. Yani, senet üzerinde ortak ile ilgili kişisel bilgilere yer verilmemektedir. Hisse senedi çeşitleri arasında en çok tercih edilmesinin nedeni ise, devir işlemlerinin çok kolay yapılabiliyor olmasıdır. Bunun yanı sıra, nama yazılı hisse senetlerinde, ortaklık yapısının kimin üzerine olduğunun belirtildiğinden söz edebiliriz. Bunların ise devredilmesi, hamiline yazılı hisse senetlerine oranla daha zordur.
Adi hisse senetlerinde ise, aksi bir durum belirtilmediği sürece, hisse sahiplerine eşit haklar tanındığından söz edebiliriz. Ancak, hisseler üzerinde kişilere özel bir takım ayrıcalıklar sunulduğu belirtiliyorsa, bu durumda hisse senedi imtiyazlı hale gelecektir.
Hisse senedi çeşitleri arasında anlaşılması en güç olanlar primli ve primsiz hisse senetleridir. Çok basit bir mantığa dayanan bu çeşitte, hisse senedi üzerinde yazılan fiyattan satılıyorsa yani nominal değeri ile satılıyorsa primsizdir. Ancak, nominal değer belli olmasına rağmen, daha yüksek bir fiyattan ihraç edilmek isteniyorsa, bu durumda hisse senedi primli çeşite dönecektir.
Herhangi bir sermaye oranını ya da ortaklık durumunu belli etmemesine rağmen sunulan kurucu hisse senedi, şirket yönetimine de katılmanızı sağlamayacaktır. Bu hisse senetleri, şirket karlarına iştirak etmenizi sağlayacaktır. Ancak, intifa senetlerine baktığımızda, sunulan hizmet sonrasındaki alacaklara yönelik verildiğini görebiliriz.
Son olarak bedelli hisse senedine baktığımızda, sernmaye arttırılmak istendiğinde kişilere ortaklık oranı şirkete ise para girişi sağladığından söz edebiliriz. Bedelsiz hisse senetlerinde ise, bilanço kalemlerine dağıtılmayan karlar ve bilanço artışlarının eklenmesi sonrasında sunulan bir hisse senedi olduğundan söz edebiliriz.
Bir önceki yazımız olan Hisse Senedi İle Nasıl Yatırım Yapılır? başlıklı makalemizde hisse senedi alma, hisse senedi almak karlı mı ve hisse senedi ile yatırım hakkında bilgiler verilmektedir.