Bireysel emeklilik sistemine (BES) oldukça büyük bir ilgi gösteriliyor. Fakat katılımcılar aylık olarak belirlenen primleri ödemelerine karşın, bu prim ödemeleri karşılığında ne gibi getiriler olacağını, ödemelerini alıp alamayacakları gibi konularda belirsizlik yaşıyorlar.
Bireysel Emeklilik Sisteminde Aylık Prim Ödemeleri
Gelişmiş ülkelerdeki sigorta firmaları bir katılımcı kişinin genel olarak hayat süresinin 75 yıl olacağını baz alırlar. Türkiye’de ise bu hayat süresinin 95 yıl olarak baz alındığı görülüyor. Bireysel emeklilik sisteminde 10 sene boyunca katılımcı olduktan sonra 56 yaşında emekli olan bir bireyin geriye kalan 39 yılı, emeklilik sistemine yatırmış olduğu tutara bölünerek hesaplanıyor. Gelişmiş ülkelerde bu baz alınan yaşın 75 olması nedeniyle de bireysel emeklilik sistemine ödenen primler 19 yıla bölünerek hesaplanıyor.
Emekliliğe hak kazanan kişi isterse biriken primlerini toplu şekilde çekebilir, isterse de belirli bir süreyle aylık şekilde geri ödemeler yapılır veya katılımcı ömrü boyunca belli bir tutarda maaş olarak bu prim ödemelerinin karşılığını alır.
Bireysel Emeklilik Sisteminde Aylık Geri Ödemeler Nasıl Hesaplanıyor?
Bahsi geçen durumu bir örnekle açıklayacak olursak; 46 yaşındayken bireysel emeklilik sistemine katılan bir katılımcının 100 TL aylık olarak prim ödemesi yaptığını baz aldığımız zaman emekli olduğunda toplamda alacağı tutarı hesaplayacağız.
10 yıllık süre 120 ay edeceğinden 100 x 120 = 12.000 TL tutarı hesaplanır. Her ay ödenen 100 TL tutarın 20 TL tutarının devlet katkısı olacağını varsayarsak 120 x 20 = 2.400 TL elde edilir. Hesaplanan anapara yani 12.000 TL ve devlet katkısı olarak ele alınan 2.400 TL toplandığı zaman elde edilecek tutar 14.400 TL olacaktır. Bu da toplamdaki para olur. Fon gelirleriyle bu tutar toplanır. Fon gelirlerinin ne oranda olacaklarını bilebilmenin bir yolu yoktur, fakat bu tutar genellikle bu tür bir ödeme sisteminde 5.000-10.000 TL arası olarak belirlenir. 10.000 TL olduğunu varsayacak olursak 24.400 TL tutar elde edilir. Hayat boyu bir geri ödeme talep edildiği taktirde 70-165 TL arası bir tutar geri ödeme yapılır. Çünkü katılımcı kişinin 95 yaşına kadar yaşayacağı düşünülerek bu geri ödemeler yapılır.
Bir önceki yazımız olan Bes’de Ne Gibi Risklerle Karşı Karşıya Kalabilirim? başlıklı makalemizde bes in riskleri ve bireysel emeklilik hakkında bilgiler verilmektedir.